Màu nền Màu tối Mặc định Xám nhạt Xanh nhạt Xanh đậm Vàng nhạt Màu sepia Vàng đậm Vàng ố

Font chữ: Palatino Linotype Bookerly Segoe UI Patrick Hand Times New Roman Verdana Tahoma Arial

Chiều cao dòng: 100 120 140 160 180 200

Kích cỡ chữ:

TRẬN ĐÁNH DỤ ĐỊCH Ở MÃ ẤP

Hai đời Hán Văn Đế, Hán Cảnh Đế đều áp dụng chính sách vỗ về dân chúng. Trong hơn 60 năm, từ một thời gian ngắn có loạn 7 nước, còn không xảy ra chiến tranh lớn. Do đó, nền kinh tế được khôi phục và phát triển. Theo nói lại, ở cuối đời Cảnh Đế, tiền đồng tích trong kho không biết có tới bao nhiêu vạn, dây xâu tiền đều mục nát hết, lương thực trong kho ăn không hết, hàng năm lại chồng chất thêm, tràn ngập cả ra ngoài kho, thậm chí cũng bị thối mục. Lịch sử gọi thời kì đó là "Văn Cảnh chi trị" (Cảnh thịnh trị đời Văn Đế, Cảnh Đế).

Nhưng Hán triều cường thịnh mà vẫn bị quân Hung Nô ở phương bắc uy hiếp. Từ sau khi Hán Cao Tổ vây ở núi Bạch Đăng, triều Hán vẫn áp dụng chính sách hòa thân với Hung Nô. Loại hòa thân này trên thực tế là một loại thỏa hiệp, không những phải đem con gái trong hoàng thất nhà Hán gả cho thiền vu Hung Nô, mà hàng năm còn phải tặng cho Hung Nô nhiều tiền của. Mặc dù đã làm như vậy, Hung Nô vẫn thường xuyên xâm phạm Trung nguyên, giết hại dân chúng, cướp bóc lương thực và bò dê, khiến vùng phía bắc chẳng lúc nào yên.

Sau khi Hán Cảnh Đế chết, Hán Vũ Đế Lưu Triệt lên ngôi. Đây là một ông vua có tài năng và hoài bão lớn, quyết tâm làm thay đổi tình hình lúc đó. Năm 135 TCN, thiền vu Quân Thần của Hung Nô lại phái sứ giả đến yêu cầu hòa thân. Hán Vũ Đế yêu cầu các đại thần bàn bạc. Tướng Vương Khôi nói: "Trước kia, triều đình cùng Hung Nô hòa thân nhưng Hung Nô không bao giờ tuân thủ minh ước, vẫn cứ xâm phạm biên giới. Ta cần đem quân chinh phạt chúng".

Rất nhiều đại thần phản đối ý kiến của Vương Khôi. Hán Vũ Đế thấy chưa quyết định được nên tạm thời vẫn giữ mối hòa thân với Hung Nô. Hai năm sau, ở Mã Ấp có một đại thương nhân là Nhiếp Nhất, đến tìm Vương Khôi nói: "Quân Hung Nô thường đến xâm phạm biên giới, là nguồn gốc gây tai họa. hiện nay, nhân dịp đang hòa thân, dụ chúng vào rồi phục kích, thì nhất định sẽ thắng lớn".

Vương Khôi hỏi: "Ông có biện pháp gì để dụ chúng?"

Nhiếp Nhất nói: "Tôi thường buôn bán trên biên giới, người Hung Nô đều quen biết tôi. Tôi lấy cớ vì lợi ích buôn bán, giả vờ hiến Mã Ấp cho chúng. Thiền vu ham được tiền của của Mã Ấp, nhất định sẽ đến. Chúng ta mai phục đại quân ở vùng phụ cận, chỉ cần đợi thiền vu tới Mã Ấp, tướng quân có thể đem quân chặn đường về để bắt sống thiền vu".

Vương Khôi tâu với Hán Vũ Đế về ý kiến của Nhiếp Nhất. Hán Vũ Đế quyết tâm thực hiện kế của Nhiếp Nhất, liền phái các tướng Vương Khôi, Hàn An Quốc, Công Tôn Hạ, Lý Quảng đem 30 vạn quân mai phục trong hẻm núi gần Mã Ấp. Nhiếp Nhất cố ý chạy sang Hung Nô, nói với thiền vu: "Tôi có biện pháp trà trộn vào Mã Ấp, giết chết quan lại ở đó. Như vậy có thể dễ dàng chiếm được Mã Ấp".

Thiền vu Quân Thần nghe nói thế thì rất mừng, nhưng hơi nghi ngờ, liền phái mấy người tâm phúc theo Nhiếp Nhất về Mã Ấp, đợi nếu Nhiếp Nhất giết các quan lại ở đó thật, thì sẽ phái quân đội sang. Nhiếp Nhất về tới Mã Ấp, theo kế hoạch đã bàn với Vương Khôi, đem giết mấy tên tù phạm đã bị ghép vào tử tội, rồi bêu đầu ngoài cửa thành, bảo sứ giả Hung Nô đến xem, nói dối đó là đầu các quan lại của Mã Ấp. Sứ giả Hung Nô thấy đầu người, tin là thực, lập tức về báo với thiền vu Quân Thần. Thiền vu Quân Thần dẫn 10 vạn kỵ binh đi tiếp quản Mã Ấp. Đi tới Vũ Châu (nay là huyện Tả, Vân Sơn Tây) cách Mã Ấp khoảng 100 dặm, chỉ thấy trên thảo nguyên có rất nhiều gia súc, nhưng không có người chăn thì sinh nghi. Lúc đó, Quân Thần thấy phía trước có một chòi canh, liền đánh chiếm chòi đó để hỏi tình hình. Chiếm được chòi, Quân Thần dọa người phụ trách chòi gác: nếu không khai thực tình hình thì sẽ chém đầu.

Người phụ trách chòi gác sợ hãi, khai hết tình hình quân Hán mai phục cho thiền vu Quân Thần biết. Biết tình hình, Quân Thần giật mình, liền hạ lệnh lui quân. Ra khỏi địa giới Vũ Châu, thiền vu mới thở phào: "May mà bắt được tên phụ trách gác chòi. Nếu không thật nguy hiểm".

Quân Hán mai phục ở Mã Ấp, được tin quân Hung Nô đã rút, liền đưa toàn đại quân đuổi theo, nhưng đuổi sao cho kịp được, đành phải rút quân về. Trận dụ địch của Hán Vũ Đế không thành công. Nhưng từ đó, quan hệ hòa thân giữa hai bên tan vỡ, và chiến tranh đại quy mô đã liên tiếp xảy ra giữa hai bên.

PHI TƯỚNG QUÂN LÝ QUẢNG

Năm 129 TCN, Hung Nô phái quân xâm phạm Thượng Cốc (trị sở nay ở đông nam Hoài Lai, Hà Bắc). Hán Vũ Đế phái Vệ Thanh, Công Tôn Ngao, Công Tôn Hạ, Lý Quảng dẫn quân chia đường tiến đánh. Trong 4 danh tướng đó, Lý Quảng là người lớn tuổi nhất, có nhiều công lao nhất. Thời Hán Văn Đế, Lý Quảng đã làm tướng; thời Hán Cảnh Đế, đã cùng Chu Á Phu dẹp loạn 7 nước, lập được công lớn. Hán Cảnh Đế còn cử ông làm thái thú Thượng quận (trị sở nay ở đông nam Du Lâm, Thiểm Tây). Có lần, quân Hung Nô tiến vào Thượng quận. Lý Quảng dẫn 100 kỵ binh đuổi theo 3 xạ thủ Hung Nô, đuổi mấy chục dặm mới kịp. Ông bắn chết hai tên và bắt sống một tên, đang chuẩn bị trở về thì thấy mấy ngàn kỵ binh Hung Nô đang từ xa xông tới.

Quân lính của Lý Quảng thấy quân Hung Nô đông như vậy thì hoang mang sợ hãi. Lý Quảng nói: "Chúng ta đã đi xa đại doanh mấy chục dặm. Nếu cố chạy về thì quân Hung Nô sẽ đuổi kịp, không thể sống sót được. Chi bằng dừng hẳn lại, quân Hung Nô sẽ nghĩ là ta đến dụ chúng, nhất định là sẽ không dám tiến công chúng ta đâu".

Sau đó Lý Quảng hạ lệnh cho quân lính tiến lên, cách quân Hung Nô chỉ hai dặm thì dừng lại, bảo quân lính xuống ngựa, dỡ bỏ yên ngựa, ngồi nghỉ tại chỗ. Quân lính hoảng hốt nói: "Quân Hung Nô ở gần như thế, lại đông như thế, nếu chúng đánh tới thì làm thế nào?"

Lý Quảng nói: "Chúng ta làm thế này, tỏ ra ung dung, khiến kẻ địch cho rằng chúng ta cố tình dụ chúng tới". Tướng lĩnh Hung Nô thấy quân Hán như vậy, rất sợ có quân phía sau. Vì vậy, chúng chỉ quan sát từ xa, không dám tiến lên. Lúc đó, trận địa Hung Nô có một viên tướng cưỡi ngựa trắng, phóng ngựa ra kiểm tra đội ngũ. Lý Quảng cùng hơn 10 kỵ binh khác bất ngờ nhảy lên ngựa, phi tới, bắn chết viên tướng đó, rồi lại quay về chỗ cũ nghỉ ngơi. Quân Hung Nô càng thêm nghi ngờ. Trời tối dần, quân Hung Nô cho rằng quân Hán nhất định có mai phục, sợ bị quân Hán tập kích ban đêm, liền vội vàng rút lui. Đến khi trời sáng, Lý Quảng nhìn phía trước không còn một bóng quân Hung Nô nào, mới ung dung dẫn hơn 100 quân trở về trại doanh.

Lần chiến tranh đó, Hán Vũ Đế phái 4 đội quân đi đánh Hung Nô. Thiền vu Quân Thần do thám tình hình quân Hán, biết rằng trong số 4 danh tướng Hán, Lý Quảng là người khó đối phó nhất, liền bố trí đại đa số quân mai phục ở Nhạn Môn, ra lệnh cho bộ hạ bắt sống kỳ được Lý Quảng. Quân Hung Nô đông, có thế áp đảo, nên sau một trận chiến đấu kịch liệt, quân Lý Quảng bị đánh bại, bản thân Lý Quảng bị thương và bị bắt làm tù binh. Quân Hung Nô thấy Lý Quảng bị thương, liền đưa lên một chiếc võng, do hai ngựa cáng đưa về đại doanh thiền vu. Trong khi đi đường, Lý Quảng nằm im trên võng như chết. Sau mười mấy dặm đường, Lý Quảng hé mắt nhìn, thấy tên lính Hung Nô đi kèm cưỡi một con ngựa tốt, liền bất thần vùng lên, cướp lấy ngựa và cung tên, đẩy tên lính xuống đất, rồi ra sức phóng ngựa chạy.

Quân Hung Nô phái mấy trăm kỵ binh đuổi theo, Lý Quảng vừa quặp chặt ngựa, vừa ngoái lại, giương cung bắn chết mấy tên chạy đầu, cuối cùng chạy thoát về với quân Hán. Tuy thoát hiểm, nhưng vì thua trận, thiệt quân, nên Lý Quảng bị ghép vào tội chết. Do triều Hán có qui định có thể dùng tiền chuộc tội nên Lý Quảng đem hết tài sản ra chuộc tội, trở về quê làm dân thường. Không lâu sau, quân Hung Nô lại vào quấy nhiễu. Hán Vũ Đế lại triệu Lý Quảng, phong ông làm thái thú quận Hữu Bắc Bình (tri sở bay ở tây nam Lăng Nguyên, Liêu Ninh). Suốt trong nhiều năm, Lý Quảng đều phòng thủ ở biên giới phía bắc. Vì ông có tài hành động nhanh, bắn tên giỏi, chợt đến, chợt đi, kẻ địch khó lòng dò tìm tung tích, nên người Hung Nô đặt cho ông biệt hiệu "Phi tướng quân". Lý Quảng làm thái thú Hữu Bắc Bình; Hung Nô sợ oai Lý Quảng nên không dám xâm phạm.

Miền Hữu Bắc Bình không có quân Hung Nô, nhưng lại có hổ dữ hại người. Lý Quảng hễ nghe nói ở đâu có hổ là tìm tới đó săn bắn và giết được nhiều hổ dữ. Theo kể lại, có một lần Lý Quảng trở về muộn, trời đã nhập nhoạng tối, ông cùng tùy tùng vừa đi vừa đề phòng hổ, bỗng thấy trong đám cỏ dưới chân núi lù lù một vật loang lổ như con hổ lớn đang ngồi. Lý Quảng liền giương cung bắn một phát tên cực mạnh. Với tài bách phát bách trúng của ông, tên cắm phập vào mục tiêu. Thủ hạ vác đao thương chạy tới, nhìn kỹ thì hóa ra không phải hổ mà là một khối đá lớn. Mũi tên cắm quá sâu, mấy người rút ra mà không nổi. Tất cả vừa kinh ngạc, vừa khâm phục.

Lý Quảng đến xem, cũng lấy làm lạ. Tên làm sao xuyên vào được đá? Ông liền trở lại chỗ đứng cũ, bắn tiếp tục mấy phát nữa vào tảng đá, nhưng chỉ thấy tóe lửa, tên không thể nào xuyên qua được. Nhưng vì có phát tên đó, người ta đều đồn rằng tướng quân Lý Quảng có tài bắn tên xuyên vào đá.

Cuộc đời Lý Quảng hầu như toàn bộ đều hiến dâng cho sự nghiệp chống Hung Nô, do anh dũng, thiện chiến, đã trải qua hơn 70 cuộc chiến đấu, quí tộc Hung Nô đều sợ ông, coi ông là kình địch. Nhưng trong chiến đấu, Lý Quảng cũng hay gặp những thất bại bất ngờ, không gặp thuận lợi như hai tướng trẻ Vệ Thanh và Hoắc Khứ Bệnh, đã lập những chiến công lừng lẫy.